Ponad 4000 zweryfikowanych opinii
Najnowszy wpis
Osoby aktywne fizycznie, uprawiające sporty wyczynowe, czy po prostu dbający o odpowiednią ilość ruchu są szczególnie...
Najpopularniejszy wpis
Wpis gościnny
Nasi autorzy
Selen to pierwiastek chemiczny z grupy niemetali o właściwościach podobnych do siarki. Ciało dorosłego człowieka może zawierać od 5 do 15 mg selenu. Jest on ważnym mikroelementem, który powinien być dostarczany z pożywieniem. Selen jest składnikiem około 11 białek, w tym wielu enzymów. Najbardziej znanym jest peroksydaza glutationowa, chroniąca komórki naszego organizmu przed wolnymi rodnikami powstającymi w wyniku stresu oksydacyjnego.
Dla polskiej populacji ustalono normę dziennego spożycia selenu na 55 µg (mikrogramów) dla kobiet i 70 µg dla mężczyzn. W przypadku suplementacji, maksymalna dzienna dawka to 200 µg. Ponieważ gleba w Polsce cechuje się niską zawartością selenu, jego niską zawartość obserwuje się też w roślinach, które spożywamy. Dlatego można uznać naszą populację za potencjalnie narażoną na niedobór selenu.
Ponieważ selen jest niezbędny w procesie syntezy hormonów tarczycy jego niedobór może wywoływać objawy niedoczynności tego narządu, takie jak łamliwość włosów i paznokci, uczucie zmęczenia, problemy z koncentracją, spadek wydajności umysłowej, zaburzenia miesiączkowania, a nawet poronienia u kobiet ciężarnych. Niedobór selenu może też powodować osłabienie układu odpornościowego oraz mieć negatywny wpływ na produkcję plemników, a tym samym na męską płodność.
Czy jeśli żyjemy na obszarze stosunkowo ubogim w selen, to wszyscy powinniśmy go suplementować? Okazuje się, że nie! Nie powinniśmy zakładać z góry, że na pewno mamy niedobór tego pierwiastka. Selen ma bowiem drugie oblicze – znacznie mniej przyjazne. W przypadku nieprzemyślanej suplementacji łatwo jest o jego przedawkowanie. Za bezpieczne uznaje się przyjmowanie do 300 µg selenu na dobę. Aby suplementacja była w pełni bezpieczna, pamiętaj o zbadaniu poziomu selenu przed jej rozpoczęciem. Wszelkie niepokojące objawy, które możesz wiązać z niedoborem selenu najlepiej skonsultować z lekarzem, gdyż samodzielne diagnozowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku.
Obecnie dostępne w sprzedaży preparaty selenu to najczęściej suplementy diety lub tzw. dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego, przy czym te ostatnie zawierają selen jako jeden z kilku składników. Zakres dawek selenu jakie znajdziemy w tego typu preparatach jest dość szeroki – od zaledwie kilku µg w preparatach wieloskładnikowych do nawet 200 µg w suplementach diety zawierających tylko selen.
Solgar Selen 200 mcg związany z drożdżami x 50 tabletek
SOLGAR POLSKA SP. Z O.O.
Najczęstszym zastosowaniem preparatów z selenem jest wspomaganie pracy tarczycy i układu odpornościowego, utrzymanie dobrej kondycji skóry, włosów i paznokci, ochrona przed stresem oksydacyjnym. Można go także znaleźć, w połączeniu z innymi składnikami, jak selen i cynk, w preparatach mających zwiększyć płodność mężczyzn oraz dla kobiet planujących ciążę.
Selen w suplementach diety może pochodzić z różnych źródeł. Zasadniczo dzielą się one na organiczne i nieorganiczne. Jaka jest przyswajalność poszczególnych związków selenu?
Drożdże wzbogacone selenem – to rodzaj drożdży piwnych Saccharomyces cerevisiae hodowanych na specjalnych pożywkach wzbogaconych w selen. Drożdże takie zawierają całą gamę różnych związków zawierających selen, a ich wzajemne proporcje mogą różnić się w zależności od producenta. Większość pierwiastka związana jest w selenometioninie, poza tym obecna jest też selenocysteina, sulfotrisulfidy i inne związki selenu. Drożdże wzbogacone selenem uważa się za najbardziej zbliżone do źródeł pochodzących z pokarmu i za najlepiej przyswajalne.
Selenometionina i selenocysteina to aminokwasy, w których atom siarki został zastąpiony atomem selenu. Do suplementacji wykorzystywana jest L-selenometionina. Jest ona dobrze przyswajalnym źródłem selenu, jednak istnieją badania wskazujące na to, że nie dorównuje selenowi z drożdży (choć one same są bogate w selenometioninę).
Se-metyloselenocysteina – to aminokwas wytwarzany przez rośliny, kiełkujące w wodzie zawierającej nieorganiczne związki selenu. Najczęściej są to rośliny takie jak zboża, gorczyca, cebula, czosnek czy brokuł. Se-metyloselenocysteina jest uważana za źródło dobrze przyswajalnego selenu.
Organiczne formy selenu są mniej więcej dwukrotnie lepiej przyswajalne, łatwiej kumulują się w tkankach i są lepsze w uzupełnianiu niedoborów tego pierwiastka w organizmie. Z drugiej strony większa zdolność do kumulacji oznacza, że w dłuższej perspektywie organiczne związki selenu łatwiej przedawkować.
Spośród nieorganicznych związków selenu do produkcji suplementów diety użyte mogą być selenian (IV) sodu (inaczej selenin sodu) lub selenian (VI) sodu (inaczej selenian sodu). Najczęściej stosowany jest selenian (IV) sodu, który jest też lepiej przyswajalny niż selenian (VI).
Nieorganiczne związki selenu najczęściej dodawane są do preparatów złożonych, w których selen jest tylko jednym z wielu składników. Dzieje się tak, ponieważ nieorganiczne związki są dużo bardziej „skoncentrowanym” źródłem selenu i łatwiej „zmieścić” je w jednej tabletce z innymi składnikami. Dla przykładu aby uzyskać 200 µg selenu w preparacie należy użyć ok. 100 mg drożdży w porównaniu do niecałego 0,5 mg selenianu (IV) sodu.
Choć słabiej przyswajalne od organicznych form selenu, formy nieorganiczne cechują się szybszym wchłanianiem.
Po pierwsze, przed rozpoczęciem suplementacji selenem najlepiej sprawdzić czy rzeczywiście mamy do czynienia z jego niedoborem, a podejrzane objawy skonsultować z lekarzem. Do uzupełniania niedoborów selenu najlepsze będą suplementy diety zawierające jedną z jego organicznych form, w dawce 100 – 200 µg.
Jeśli z jakichś innych powodów zażywamy suplement diety zawierający selen (np. jako suplementacja przed zajściem w ciążę), wtedy w zupełności powinien wystarczyć taki pochodzący z soli nieorganicznych.
Zapraszamy NA stronę Najlepszy magnez, jak mądrze wybrać właściwy preparat? | Apteka Na 83 by otrzymać nasze aptekarskie wskazówki dotyczące wyboru najlepszego magnezu :))
Źródła
1. Wawer I, Paradowska K. Suplementacja selenem w czasach COVID-19. Almanach. 2020;15(2).
2. European Food Safety Authority. Scientific Committee on Food Scientific Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies TOLERABLE UPPER INTAKE LEVELS FOR VITAMINS AND MINERALS.; 2006.
3. Larsen EH, Hansen M, Paulin H, Moesgaard S, Reid M, Rayman M. Speciation and Bioavailability of Selenium in Yeast-Based Intervention Agents Used in Cancer Chemoprevention Studies. J AOAC Int. 2004;87(1):225-232.
4. Larsen EH, Hansen M, Paulin H, Moesgaard S, Reid M, Rayman M. Speciation and Bioavailability of Selenium in Yeast-Based Intervention Agents Used in Cancer Chemoprevention Studies. J AOAC Int. 2004;87(1):225-232.
5. Bodnar M, Szczyglowska M, Konieczka P, Namiesnik J. Methods of Selenium Supplementation: Bioavailability and Determination of Selenium Compounds. 2015;56(1):36-55.
Zaloguj się by dodawać komentarze
Receptariusz: Napój Bogów
Co na skórę, włosy i paznokcie?
Co na odporność?
Tran, omega 3 czy DHA – co wybierać?
Naczelna radzi: Czy można przedawkować witaminę D?
