Najlepszy lek na cholesterol bez recepty. Przewodnik apteczny

Wysoki poziom cholesterolu, zwłaszcza frakcji LDL (tzw. "złego cholesterolu"), to jeden z głównych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca czy zawał serca. Choć w wielu przypadkach konieczne jest leczenie farmakologiczne pod kontrolą lekarza, coraz więcej osób poszukuje skutecznych sposobów na obniżenie cholesterolu dostępnych bez recepty. W aptekach można znaleźć preparaty zawierające naturalne substancje aktywne, które wspomagają utrzymanie prawidłowego poziomu lipidów we krwi. Warto jednak pamiętać, że skuteczność takich suplementów zależy także od stylu życia – zdrowej diety, aktywności fizycznej i unikania używek.

Cholesterol i jego rodzaje

Na początek trzeba jednak odpowiedzieć sobie na pytanie, czym jest ten straszny cholesterol. To substancja tłuszczopodobna obecna w naszym organizmie, niezbędna do budowy chociażby błon komórkowych, stanowiącą również substrat do produkcji hormonów. We krwi występuje w postaci lipoprotein, które różnią się gęstością i pełnią różne funkcje. Wyróżniamy trzy główne rodzaje cholesterolu (tzw. frakcje):

LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości) – tzw. zły cholesterol:

- odpowiada za transport cholesterolu z wątroby do komórek,

- to jego nadmiar odkłada się w ścianach naczyń krwionośnych, co prowadzi do miażdżycy, zwężenia tętnic i zwiększonego ryzyka zawału serca czy udaru.

HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) – dobry cholesterol:

- odbiera nadmiar cholesterolu z komórek i ścian naczyń, a następnie transportuje go z powrotem do wątroby, gdzie może zostać rozłożony i wydalony z organizmu, dzięki temu działaniu jego wysoki poziom wpływa ochronnie na układ sercowo-naczyniowy.

VLDL (lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości):

- transportują trójglicerydy z wątroby do tkanek,

- mogą przyczyniać się do odkładania tłuszczów w ścianach naczyń,

- jego obecność wiąże się z zaburzeniami lipidowymi.

Normy poziomu cholesterolu

Prawidłowy poziom cholesterolu całkowitego oznaczanego we krwi to poniżej 200 mg/dl, gdzie frakcja LDL wartość optymalną przyjmuje poniżej 100 mg/dl, wartość prawidłową dla osób bez chorób sercowo-naczyniowych mieści się pomiędzy 100-129 mg/dl, natomiast wskazania powyżej 130 mg/dl już powinny być dla nas alarmujące. Normy dla frakcji HDL to – u kobiet powyżej 50 mg/dl, natomiast u mężczyzn powyżej 40 mg/dl. Ważne jest, żeby interpretację wyników badań przeprowadzić w konsultacji z lekarzem, który pomoże rozwiać wszelkie niepewności, zwłaszcza gdy wskazania będą przekraczały wartości prawidłowe.

Cel terapeutyczny – obniżenie LDL i podwyższenie HDL

Przy odpowiednim zrozumieniu powyższych wartości będziemy mogli dojść do jednego wniosku – celem terapeutycznym będzie zazwyczaj obniżenie frakcji LDL, a podwyższenie frakcji HDL, w czym pomocne mogą okazać się suplementy diety na cholesterol dostępne w aptekach. Nie możemy jednak zapominać, że podstawą zawsze powinna być zmiana trybu życia, zdrowa dieta i unikanie używek. Suplementy diety nie powinny również zastępować farmakoterapii zleconej przez lekarza.

Preparaty obniżające cholesterol

Pośród preparatów dostępnych na rynku, które mają za zadanie obniżyć poziom cholesterolu we krwi, królują te zawierające wyciągi z czerwonego, fermentowanego ryżu. Dzieję się tak ze względu na obecność w nich monakoliny K, która jest chemicznie identyczna z jedną z syntetycznych statyn – lowastyną (chemiczny środek stosowany jako lek obniżający poziom cholesterolu). Działają one poprzez:

- zahamowanie kluczowego enzymu w wątrobie odpowiedzialnego za produkcję cholesterolu – HMG-CoA reduktazy,

- poprawę profilu lipidowego.

Preparaty z fermentowanego, czerwonego ryżu są dostępne powszechnie bez recepty, mogą one jednak powodować działania niepożądane takie jak bóle mięśni czy uszkodzenie wątroby. Dlatego też nie powinny być używane bez konsultacji z lekarzem. Przeciwskazaniem będzie tu już stosowanie statyn, czy też ciąża u kobiet.

Sylimarol Cholesterol X 30 kapsułek

POZNAŃSKIE ZAKŁADY...

18,14 zł

Solgar Olej z Siemienia Lnianego 1250mg 90 kapsułek

SOLGAR POLSKA SP. Z O.O.

98,98 zł

chwilowo niedostępny

Optisterin 30 kapsułek (nowa formuła)

TARCHOMIŃSKIE ZAKŁADY...

24,59 zł

Berberyna – naturalny sposób na cholesterol

Równie ciekawym związkiem pochodzenia naturalnego będzie berberyna. Wspiera ona metabolizm lipidów oraz glukozy. Ten alkaloid działa na poziom cholesterolu wielokierunkowo poprzez:

- zwiększenie aktywności receptora LDL w wątrobie, dzięki czemu zwiększa się wychwyt cholesterolu LDL z krwi,

- zahamowanie enzymu PCSK9, który degraduje wspomniane wyżej receptory,

- zmniejszenie produkcji cholesterolu w wątrobie,

- poprawę profilu lipidowego, nieznaczne zwiększenie poziomu HDL i obniżenie trójglicerydów.

Regularne stosowanie berberyny w dawkach 500-150 mg dziennie może obniżyć LDL o 15-25 %. Nie możemy jednak zapominać, że jej stosowanie powinno odbywać się pod kontrolą lekarza, zwłaszcza u osób stosujących już leki obniżające poziom cholesterolu.

Fitosterole – pomoc w obniżeniu LDL

Kolejną ważną grupą preparatów będą te, które w swoim składzie zawierają fitosterole, czyli naturalne związki roślinne o budowie podobnej do cholesterolu. Konkurują one z nim o wchłanianie w jelitach, dzięki czemu obniżają poziom „złego” cholesterolu we krwi. Regularne przyjmowanie dziennie 1,5 – 2,4 g fitosteroli może zmniejszyć stężenie LDL nawet o 10%.

Błonnik roślinny a cholesterol

Błonnik roślinny, szczególnie jego rozpuszczalna frakcja (np. beta-glukany, pektyny, inulina), obniża poziom cholesterolu na kilka sposobów:

- w jelitach tworzy żel, który wychwytuje i wiąże skutecznie kwasy żółciowe, które zawierają cholesterol, który jest zużywany także do produkcji nowych kwasów, co prowadzi do zmniejszenia jego poziomu we krwi,

- spowolnienie wchłaniania w jelitach tłuszczów z pożywienia,

- poprawa metabolizmu lipidów w wątrobie,

- wpływ na mikrobiotę jelitową, podczas fermentacji błonnika w jelicie grubym dochodzi do wytworzenia krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które dodatkowo hamują syntezę cholesterolu w wątrobie.

Regularne spożycie błonnika na poziomie 5-10 g dziennie może obniżyć poziom LDL o 3-10%.

Tłuste ryby i suplementacja omega-3

Do codziennej diety warto wprowadzić tłuste ryby morskie, siemię lniane czy orzechy włoskie, ze względu na dużą zawartość kwasów omega-3. Jeżeli jednak z jakichś względów nie możemy tego zrobić, to na pomoc przychodzą nam apteczne preparaty je zawierające. Kwasy te obniżają poziom trójglicerydów we krwi, nieznacznie podnoszą poziom HDL. Ale głównie wykazują działanie przeciwzapalne oraz poprawiają elastyczność naczyń krwionośnych, co jest szczególnie ważne u osób chorujących na miażdżycę.

Zioła i suplementy – jak wybrać najlepsze preparaty?

Podczas sięgania po preparaty ziołowe zawsze warto jest zwracać uwagę na ich standaryzację oraz dawki substancji działających. Wybierajmy preparaty wysokiej jakości, produkowane przez sprawdzone firmy. 

W aptekach dostępne są bez recepty preparaty wspomagające obniżenie poziomu cholesterolu, szczególnie frakcji LDL. Najczęściej zawierają naturalne składniki, takie jak czerwony ryż fermentowany, berberyna, fitosterole, omega-3 czy błonnik roślinny. Choć mogą być pomocne, ich skuteczność zależy także od stosowania zdrowej diety, regularnej aktywności fizycznej i unikania używek. Suplementy te nie zastępują leków przepisanych przez lekarza, ale mogą być dobrym uzupełnieniem profilaktyki i leczenia. Przed ich stosowaniem warto skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem.

Mgr farm. Marcin Chowaniec

Bibliografia

https://www.nfz.gov.pl/gfx/nfz/userfiles/_public/aktualnosci/aktualnosci_oddzialow/ulotka_sroda_z_profilaktykapodwyzszony_cholesterol.profilaktyka_hipercholesterolemii_2.08.2023_wersja_cyfrowa.pdf [dostęp 05.10.2025]

Dong H, Zhao Y, Zhao L, Lu F. The effects of berberine on blood lipids: a systemic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Planta Med. 2013 Apr;79(6):437-46. doi: 10.1055/s-0032-1328321. Epub 2013 Mar 19. PMID: 23512497.

Hunninghake DB, Miller VT, LaRosa JC, Kinosian B, Brown V, Howard WJ, DiSerio FJ, O'Connor RR. Hypocholesterolemic effects of a dietary fiber supplement. Am J Clin Nutr. 1994 May;59(5):1050-4. doi: 10.1093/ajcn/59.5.1050. PMID: 8172090.

Barkas F, Bathrellou E, Nomikos T, Panagiotakos D, Liberopoulos E, Kontogianni MD. Plant Sterols and Plant Stanols in Cholesterol Management and Cardiovascular Prevention. Nutrients. 2023 Jun 22;15(13):2845. doi: 10.3390/nu15132845. PMID: 37447172; PMCID: PMC10343346.

Rahmani P, Melekoglu E, Tavakoli S, Malekpour Alamdari N, Rohani P, Sohouli MH. Impact of red yeast rice supplementation on lipid profile: a systematic review and meta-analysis of randomized-controlled trials. Expert Rev Clin Pharmacol. 2023 Jan;16(1):73-81. doi: 10.1080/17512433.2023.2138342. Epub 2022 Oct 25. PMID: 36259545.