Elektrolity – dlaczego są niezbędne dla zdrowia?

W obecnych czasach sporo uwagi poświęca się zachowaniu zdrowia i dobrego samopoczucia. Odpowiednia dieta i nawodnienie pozwalają nam utrzymać na dłużej sprawność i młodzieńczy wygląd. Ważne, aby zrozumieć jakie związki i składniki są nam do tego potrzebne. Im bardziej będziemy świadomi, tym łatwiej będzie nam zapobiec ewentualnym brakom lub uzupełnić te już występujące.

W organizmie człowieka panuje równowaga (nazywana homeostazą), która odpowiada za zachowanie zdrowia i pozwala na prawidłowe funkcjonowanie każdego organu. Jej zaburzenie prowadzić może do osłabienia i chorób. Za jej utrzymanie odpowiedzialne są między innymi elektrolity. Możemy je znaleźć w wielu suplementach dla sportowców czy w preparatach na odwodnienie po wysiłku. Również produkty przeznaczone dla osób zmagających się z problemem biegunki często zawierają w swoim składzie minerały na nawodnienie. 

Czym są elektrolity? Za co odpowiadają?

Elektrolity to substancje, które w roztworze wodnym (a wiemy, że takim środowiskiem jest krew czy inne płyny ustrojowe) występują w postaci jonów obdarzonych ładunkiem elektrycznym. Te naładowane dodatnio nazywamy kationami, a te, które naładowane są ujemnie – anionami. 

Do kationów zaliczamy – sód (Na – jest to skrót od łacińskiej nazwy tego pierwiastka), potas (K), wapń (Ca), magnez (Mg) natomiast do anionów – chlorki, jony wodorowęglanowe czy fosforanowe.

Odgrywają one kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, odpowiadają między innymi za:

- utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej, gdzie jony normują pH (czyli stężenie jonów wodorowych) płynów ustrojowych, w tym krwi, dla której prawidłowe pH mieści się w granicach 7,35-7,45,

- przewodzenie impulsów nerwowych,

- utrzymanie odpowiedniego nawodnienia tkanek,

- udział w skurczach mięśni, w tym mięśnia sercowego,

- regulację ciśnienia krwi, na które spory wpływ ma objętość krwi krążącej w naczyniach,

- wsparcie procesów metabolicznych poprzez udział w wielu reakcjach enzymatycznych odpowiedzialnych między innymi za produkcję energii,

- pracę nerek. 

Jak widzimy elektrolity mają bezpośredni lub pośredni wpływ na praktycznie wszystkie procesy zachodzące w naszym organizmie. Dlatego musimy uświadomić sobie jak niebezpieczny może być ich niedobór. W stanie tym dochodzić może do odwodnienia lub przeciwnie – do zatrzymania płynów w ustroju. Oba te stany negatywnie wpływają na funkcjonowanie człowieka.

Elektrolity pomarańcza x 7 saszetek

USP ZDROWIE SP. Z O.O

12,19 zł

Zdrovit Litorsal x 24 tabletki

NATUR PRODUKT PHARMA SP....

14,83 zł

Plusssz Elektrolity +100% Multiwitamina...

POLSKI LEK

14,74 zł

Niedobory elektrolitów - skutki dla organizmu

Arytmia serca, skurcze czy osłabienie mięśni, zaburzenia neurologiczne oraz metaboliczne (np. kwasica) to tylko część z problemów zdrowotnych jakie może wywołać brak elektrolitów. Pojawić się on może wtedy, gdy nadmiernie się pocimy. Pocenie się jest jednym z fizjologicznych procesów w trakcie którego dochodzi do m. in. regulacji temperatury ciała czy usuwania toksyn. Problem pojawia się wtedy, gdy podczas silnego wysiłku czy w trakcie upałów wydzielamy duże ilości potu, co może prowadzić do nadmiernej utraty wody i soli mineralnych. Warto wtedy wspomóc się poprzez nawadnianie organizmu dobrej jakości suplementami dostępnymi w naszej aptece Na83.

Podczas biegunki czy gorączki również może dojść do zagrażającej zdrowiu utraty wody i elektrolitów. Poza zwalczaniem przyczyny tego stanu, należy stosować minerały na nawodnienie. Pamiętajmy, że dzieci mają inne zapotrzebowanie na te związki niż osoby dorosłe, dlatego należy używać preparatów dla nich dedykowanych.  

Elektrolity a nawodnienie organizmu

Możemy sobie zadać pytanie, w jaki sposób takie proste substancje mineralne mogą wpływać na nawodnienie? Otóż to właściwe stężenie sodu i potasu odpowiada za rozmieszczenie wody w organizmie. Według prostych zasad fizyki, woda dąży do miejsc o większej koncentracji soli, w celu jej rozcieńczenia i zachowania odpowiedniego, bezpiecznego jej stężenia. I tak samo jest z elektrolitami, ich rozmieszczenie pozwala na utrzymanie właściwego nawodnienia komórek. To również dzięki nim mogą odpowiednio funkcjonować nerki, co zapobiega odwodnieniu czy zatrzymaniu płynów w ustroju. 

Praca mięśni a poziom elektrolitów

Mięśnie do zdrowego funkcjonowania również wymagają elektrolitów, takich jak:

- sód, odpowiada za przewodzenie impulsów nerwowych do mięśni, dzięki niemu dociera do nich informacja, że konieczny jest skurcz, reguluje on również ilość płynów w komórkach, 

- potas, bierze udział w rozluźnieniu mięśni, jego niedobory mogą prowadzić do zaburzeń rytmu serca,

- magnez, zapobiega nadmiernym skurczom, 

- wapń, wpływa na sam proces łączenia się białek, które umożliwiają skurcz,

- chlorki, które odpowiadają za utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej.

Minerały te biorą udział w regulacji skurczów, co zapobiega także nadmiernej pobudliwości mięśni. Ich niedobór natomiast prowadzi do osłabienia, bolesnych skurczów oraz drżenia mięśni. Objawy te często pojawią się u osób intensywnie ćwiczących, dlatego warto, aby stosowały preparaty na nawodnienie po wysiłku, co pozwoli ich w przyszłości uniknąć. 

Znaczenie elektrolitów dla układu nerwowego

W układzie nerwowym kluczową rolę odgrywają sód, potas, wapń i chlorki. Umożliwiają one:

- przewodzenie impulsów, poprzez przekazywanie sygnałów między komórkami,

- utrzymanie odpowiedniego nawodnienia, czyli środowiska, w którym mogą zachodzić wszelkie procesy fizjologiczne,

- regulację pobudliwości neuronów.

Jak widzimy elektrolity są niezbędne dla naszego zdrowia. Warto jest zadbać o ich odpowiedni poziom, zwłaszcza u osób narażonych na niedobory czy już obserwujących u siebie ich skutki. Najlepszym źródłem będą – woda o wysokiej lub średniej mineralizacji, pokarm czy gotowe, dostępne w naszej aptece Na83 suplementy na nawodnienie.

Bezpieczeństwo suplementacji 

Wszelką suplementację, również preparatami na nawodnienie warto skonsultować z lekarzem lub farmaceutą, którzy pomogą nam rozwiać wszelkie niejasności i wątpliwości związane z ich stosowaniem. Szczególnie ostrożne powinny być osoby z arytmią serca, czy już stosujące inne suplementy zawierające sole mineralne. Również ich nadmiar może być szkodliwy. Jeśli zajdzie taka potrzeba, można poziom elektrolitów oznaczyć wykonując zestaw badań laboratoryjnych. Minerały na nawodnienie w postaci suplementów diety są zazwyczaj bezpieczne i szybko przynoszą ulgę w dolegliwościach. 

Bibliografia dostępna u autora

Mgr farm. Marcin Chowaniec