Wzdęcia u dzieci – jak bezpiecznie sobie z nimi radzić?

Wzdęcia to problem, który spotyka stosunkowo często nasze pociechy. W poniższym tekście postaramy się przekazać informacje dotyczące ich przyczyn oraz przedstawić sposoby na radzenie sobie z nimi.

Wzdęcia u dzieci mogą mieć różnorodną etiologię, zwianą z dietą lub stanami chorobowymi. Musimy pamiętać o tym, że nie są one objawem swoistym, charakterystycznym dla danego schorzenia. Nasze pociechy mogą mieć też czasami problem z jasnym określeniem problemu, dlatego tak ważna jest obserwacja zachowania dziecka i interwencja w sytuacjach nietypowych lub budzących nasz niepokój. Na już występujące wzdęcia stosuje się różne preparaty w zależności od wieku dziecka, nasilenia objawów i przyczyny dolegliwości.

 Co może powodować wzdęcia?

 –  u niemowląt jest to niedojrzały układ pokarmowy, który stale się rozwija, brak odpowiedniej flory jelitowej i niewystarczające trawienie, które prowadzić mogą do kolek,

 –  połykanie powietrza, czyli inaczej aerofagia, dochodzi do niego podczas ssania butelki, jedzenia, płaczu czy mówienia, objawia się też odbijaniem,

 –  dieta bogata w produkty wzdymające, takie jak fasola, bób, kapusta, napoje gazowane,

 –  zbyt duża ilość błonnika pokarmowego dostarczona w krótkim czasie,

 –  nagła zmiana diety, zaparcia,

 –  nietolerancje pokarmowe, powodowane przez laktozę, białko mleka krowiego, gluten,

 –  infekcje układu pokarmowego, wywoływane między innymi przez rotawirusy,

 –  nadmierne spożycie cukru, również takie słodziki jak sorbitol, który może zostać sfermentowany w jelitach,

 –  zaburzająca florę bakteryjną antybiotykoterapia,

 –  silne emocje i stres, powodowane przez problemy w domu rodzinnym, z rówieśnikami czy szkołą,

 –  pasożyty jelitowe, np. owsiki.

Wzdęcia czy kolka?

Z wzdęciami związana może być również kolka niemowlęca, która nie jest do końca poznaną przypadłością, dotykającą wielu niemowląt. Nie jest ona groźna, jednak powoduje silny stres u rodziców i dziecka. Objawia się nagłymi napadami nieutulonego płaczu oraz:

 –  pojawiają się codziennie lub prawie codziennie,

 –  trwają co najmniej trzy godziny,

 –  występują co najmniej przez trzy dni w tygodniu, przez minimum tydzień,

 –  zazwyczaj pojawiają się po południu lub wieczorem.

Zwykle ustępuje samoistnie po trzecim – czwartym miesiącu życia.

Jak radzić sobie ze wzdęciami u dziecka?

Pośród sposobów na walkę z wzdęciami możemy wyróżnić te domowe, takie jak:

 –  ciepły termofor wypełniony wodą lub rozgrzana poduszka z pestkami wiśni przyłożone do brzuszka,

 –  masaż brzuszka dziecka (możemy wykonywać ruchy okrężne zgodnie z ruchem wskazówek zegara),

 –  zginanie nóżek do brzuszka lub pozycja „na rowerek”, gdy delikatnie poruszamy nóżkami dziecka jakby pedałowało, pomagają one przesuwać gazy w jelitach,

 –  ograniczenie połykania powietrza poprzez odpowiednią technikę karmienia, zadbanie o to, by dziecku odbiło się po posiłku, u starszych dzieci – spokojne otoczenie podczas spożywania pokarmów,

Jeżeli podejrzewamy uczulenie lub nietolerancję na jakiś składnik pokarmowy to możliwym zaleceniem będzie dieta eliminacyjna, jednak powinna ona być prowadzona pod kontrolą lekarza pediatry. Mamy karmiące często rezygnują z spożywania warzyw strączkowych czy nabiału, a w przypadku mleka modyfikowanego pomocna bywa zmiana preparatu.

Przy zarażeniu pasożytami jelitowymi konieczna jest konsultacja lekarska i wdrożenie odpowiedniego preparatu.

Preparaty na wzdęcia u dzieci

Preparatami bez recepty na wzdęcia u dzieci są (wszystkie one powinny być stosowane po wcześniej konsultacji z pediatrą lub farmaceutą):

 –  najbardziej popularny symetykon, dostępny w postaci kropli, możliwych do podawania u niemowląt już po pierwszym miesiącu życia. Działa on mechanicznie poprzez rozbijanie nagromadzonych w jelitach pęcherzyków gazu przez co ułatwia ich usunięcie, nie wchłania się z przewodu pokarmowego, dlatego jest bardzo bezpieczny i dobrze tolerowany. Może być podawany na łyżeczce, do butelki lub bezpośrednio do buzi, najlepiej przed posiłkiem lub w jego trakcie. Pomimo tylu zalet nie będzie on skuteczny, gdy wzdęcia powodowane są przez głębsze problemy trawienne,

 –  probiotyki, które pomagają budować właściwą florę bakteryjną rozwijających się jelit oraz odbudować zaburzenia spowodowane stosowaniem antybiotyku, przez co wspierają prawidłowe trawienie. Udowodnione działanie mają takie szczepy jak Lactobacillus reuteri oraz Lactobacillus rhamnosus GG, poza stabilizacją mikroflory jelitowej wykazują szereg innych działań, takich jak np., hamowanie rozwoju patogenów (również tych fermentujących niestrawione resztki pokarmów), poprawienie trawienia laktozy. Probiotyki należy stosować przez minimum dwa do czterech tygodni, by można było zauważyć efekt ich działania. Dostępne są w różnych formach (saszetki, krople, kapsułki, które można otworzyć i wysypać zawartość np. na łyżeczkę), które można dostosować do potrzeb i wieku naszej pociechy,

 –  ziołowe herbatki, stosowane u starszych dzieci, możemy tu wymienić koperkową, rumiankową oraz suplementy na problemy trawienne zawierające wyciągi roślinne,

 –  enzymy trawienne, np. laktaza, która rozkłada cukier (laktozę) obecną w mleku, dostępna też w preparacie łączonym z symetykonem.

Espumisan krople 100mg/ml x 30 ml

BERLIN CHEMIE AG

24,73 zł

chwilowo niedostępny

Herbatka rumiankowo-koperkowa 2g x 20 torebek

KRAKOWSKIE ZAKŁADY...

8,00 zł

Ulgix wzdęcia 80 mg 100 kapsułek

PRZEDSIĘBIORSTWO...

19,78 zł

Wzdęcia u dziecka – kiedy do lekarza?

Objawami alarmującymi nas i świadczącymi o tym, że należy zasięgnąć opinii pediatry są:

 –  wzdęcia częste i bolesne,

 –  pojawiająca się biegunka, wymioty, krew w stolcu,

 –  brak przyrostu masy ciała, zaburzenia apetytu,

 –  wysypka, kaszel,

 –  podejrzenie nietolerancji pokarmowych.

Należy zawsze pamiętać o tym, że dzieci inaczej niż dorośli reagują na większość preparatów i należy wybierać, te które będą dla nich bezpieczne. Nie należy podawać samodzielnie leków przeznaczonych dla dorosłych ani zmieniać dawek wskazanych przez producenta danego leku czy suplementu. Podmioty odpowiedzialne wskazują od jakiego wieku można podawać dany środek i powinniśmy się tych wytycznych trzymać. Nie wszystkie preparaty będą też równie skuteczne u każdego dziecka. Szczególnie w przypadku kolek poszukiwanie przyczyny i skutecznych metod radzenia sobie z nią bywa prawdziwą „drogą przez mękę”.  Warto jednak ten trud podjąć, gdyż zdrowie i dobre poczucie naszej pociechy jest bezcenne.

Bibliografia dostępna u autora.

Mgr farm. Marcin Chowaniec